Gerodontologia a zdrowe starzenie się.

prof. Anastassia E. Kossioni

Zdrowe starzenie się ma na celu optymalizację zdolności funkcjonalnej osób starszych i zapewnienie dobrego samopoczucia w starszym wieku. Wymagane jest podejście obejmujące całe życie, aby budować i utrzymywać wewnętrzną zdolność od wczesnego życia do starości. Program Europejski „Dekada 2020-2030 na rzecz zdrowego starzenia się”  obejmuje cztery obszary działań, w tym zintegrowaną opiekę skoncentrowaną na osobie, rozwój społeczności wspierających, walkę z ageizmem oraz zapewnienie dostępu do długoterminowej opieki dla osób, które jej potrzebują.

Specjaliści stomatologii mogą aktywnie promować zdrowe starzenie jako pełnoprawni  członkowie zintegrowanego zespołu podstawowej opieki zdrowotnej. Stomatolodzy mogą stosować proste testy podczas badania pacjenta w celu wykrycia utraty wewnętrznej zdolności do pracy, w tym spadku zdolności poznawczych, ograniczonej mobilności, niedożywienia, zaburzeń wzroku i słuchu oraz objawów depresji, biorąc pod uwagę ich potencjalną interakcję ze zdrowiem jamy ustnej. Zintegrowana opieka nad pacjentem może znacząco wpłynąć na zdrowie jamy ustnej, a tym samym modyfikować ogólny stan zdrowia. Usługi, systemy i polityka mogą przyczynić się do poprawy dostępu do opieki zdrowotnej, w tym stomatologicznej, jak również do opieki długoterminowej, w tym domowej opieki stomatologicznej.

Technologia, nowe produkty i sprzęt mogą ułatwić monitorowanie zdrowia i codzienne funkcjonowanie pacjenta senioralnego. Telemedycyna, w tym telestomatologia może ułatwić ocenę stanu zdrowia jamy ustnej i edukację w zakresie zdrowia jamy ustnej dla osób zależnych od opieki na odległość, podczas gdy technologia personalna i inteligentne szczoteczki do zębów mogą zoptymalizować codzienną higienę jamy ustnej i śledzić postępy w opłacalny sposób dla osób o różnych poziomach zależności od opieki i ich opiekunów. Cele programu „Dekada 2020-2030 na rzecz zdrowego starzenia” stwarzają możliwość, aby lekarz dentysta odegrał ważną rolę w zapewnieniu ogólnego zdrowia i dobrego samopoczucia osób starszych.

Mikrobiom jamy ustnej w zależności od wieku i czynników okołoporodowych

prof. Svante Twetman

Ostatnie odkrycia dotyczące ludzkiego mikrobiomu dostarczyły dowodów na to, że biofilmy są korzystne dla zdrowia i dobrego samopoczucia. Mikrobiom jamy ustnej zawiera ponad 600 gatunkóww i 13 rodzajów, a jego podstawowy skład jest wspólny dla większości ludzi. Dokładna struktura biofilmu jest jednak unikalna dla każdej osoby, ponieważ wpływa na nią genetyka, wiek, dieta i styl życia, w tym zachowania prozdrowotne. Ponadto, skład bakterii zmienia się w ciągu całego życia, a kolejność i czas ekspozycji na różne gatunki drobnoustrojów może wpływać na występowanie chorób jamy ustnej w późniejszym okresie życia. Pierwsze 1000 dni życia jest kluczowe dla rozwoju biofilmu, a czynniki takie jak sposób porodu, karmienie piersią i wczesna ekspozycja na antybiotyki są decydujące dla powstania biofilmu.

W trakcie wykładu omówiona zostanie „normalna” kolonizacja płytki nazębnej w pierwszych latach życia. Zrównoważony i zróżnicowany biofilm zębowy jest związany ze zdrowiem (homeostaza symbiotyczna), natomiast zdestabilizowany biofilm jest związany z próchnicą (dysbioza). Nadmierne spożycie cukrów w połączeniu z zaniedbaniem higieny jamy ustnej i nieoptymalną ekspozycją na fluor są ekologicznymi „czynnikami stresowymi”, które mogą zmienić skład biofilmu z „bezpiecznego” na „patologiczny”. Kluczowymi czynnikami zapobiegającymi próchnicy u dzieci jest eliminowanie czynników powodujących dysbiozę.

Wykład zaprezentuje główne działania sprzyjające zrównoważonemu zarządzaniu próchnicą poprzez kontrolę biofilmu: i) domowa i profesjonalna aplikacja związków fluoru jako czynniki inicjujące remineralizację i hamujące metabolizm bakterii próchnicotwórczych, ii) regularna higiena jamy ustnej w celu ograniczenia powstania dojrzałego biofilmu, oraz iii) ograniczenie spożycia cukru w ramach pierwotnej i wtórnej profilaktyki.

Współczesne leczenie próchnicy u dzieci i osób starszych z zastosowaniem szkłojonomerów.

prof. J.E. Frencken

International Caries Consensus Collaboration (ICCC) zainicjowała wydanie w 2018 roku monografii na temat aktualnych trendów w leczeniu ubytkowych zmian próchnicowych. Książka przedstawia nowoczesne, poprzedzone wieloletnimi badaniami, metody zarządzania chorobą próchnicową w oparciu o zasady MID (Minimal Intervention Dentistry. Ponieważ średnia długość życia ludzi wzrasta z czasem, osiągając 80-90 lat, zachowanie tkanek zęba w dobrym stanie w młodym wieku jest kluczowe, dla zachowania ich funkcjonalności przez resztę życia.

Unia Europejska wprowadziła zakaz stosowania amalgamatu u dzieci poniżej 15 roku życia, kobiet karmiących piersią i kobiet w ciąży. Zakaz ten stawia pytanie: jaki materiał wypełnieniowy jest alternatywą? Pytanie staje się tym ważniejsze, że wiele materiałów kompozytowych zawiera monomery, które są uznane przez UE za substancję niepożądaną w środowisku. Stąd, wiele uwagi poświęca się obecnie cementom szkłojonomerowym. Materiały te w ciągu ostatnich dziesięcioleci znacznie poprawiły swoje właściwości mechaniczne i estetyczne, w porównaniu z produktami obecnymi na rynku w latach 80-tych czy 90-tych ubiegłego wieku.

Nowoczesne zasady opracowania ubytków oraz zastosowanie nowoczesnych szkłojonomerów i materiałów hybrydowych opierają się na zasadach ART. Metoda ta jest nie tylko z powodzeniem stosowana u dzieci, ale coraz częściej uważana jest za bardzo dobrą opcję leczenia ubytków próchnicowych u osób dorosłych i starszych. Ze względu na to, że ART wykorzystuje instrumenty ręczne, jest metodą mobilną, co daje możliwość zapewnienia opieki nad osobami starszymi w ich domach, domach opieki czy szpitalach. Krótkoterminowa trwałość wypełnień wykonanych techniką ART jest porównywalna z wypełnieniami wykonanymi z materiałów kompozytowych.

Zespołowe leczenie i rehabilitacja patologicznego zużycia zębów.

dr Ewa Rusyan, lek dent. Karolina Obroniecka, dr n. med. Kamil Adamczyk

Patologiczne zużycie zębów jest złożonym i wieloczynnikowym procesem wymagającym odpowiedniej diagnozy, planowania i leczenia klinicznego. Ubytki niepróchnicowego pochodzenia znane jako: atrycja, abrazja, erozja i abfrakcja stanowią obok chorób przyzębia i próchnicy cementu jeden z głównych problemów obserwowanych u osób starczych.

Pacjenci skarżą się na nadwrażliwość i ból zębów, niezadawalającą estetykę, obniżenie wysokości zwarcia, bóle głowy, oraz zaburzenia czynnościowe np. trudności z żuciem pokarmów. W ostatnich latach coraz częściej w badaniach uwzględniana jest satysfakcja z własnego wyglądu i funkcjonowania w kontekście różnych gałęzi medycyny, również stomatologii, i to właśnie one w największym stopniu motywują pacjentów do poszukiwania leczenia.

Długoterminowy sukces leczenia zależy w dużej mierze od zmiany diety i stylu życia pacjenta, leczenia chorób ogólnoustrojowych, eliminacji parafunkcji i kompleksowej rehabilitacji układu stomatognatycznego. Podczas wykładu chcemy omówić następujące zagadnienia:

• Odbudowy bezpośrednie i pośrednie jako najczęściej stosowane opcje leczenia zużytych zębów.
• Rehabilitację estetyczną i funkcjonalną z uwzględnieniem elementów medycyny estetycznej
• Programy profilaktyczne w przypadku baraku możliwości eliminacji czynników ryzyka
• Aspekt psychologiczny związany z oczekiwaniami i uzyskanymi wynikami leczenia pacjentów.

Skuteczność postępowania w urazach zębów stałych – doświadczenia własne.

dr n. med. Piotr Sobiech

W czasie wykładu zostaną zaprezentowane nowe rekomendacje dotyczące postępowania klinicznego w przypadku urazów zębów, zwłaszcza w odniesieniu do złamań koronowo-korzeniowych i zwichnięć Omówione zostaną również rodzaje powikłań pourazowych, ich przyczyny i możliwości leczenia.